Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 09.07.2014 „entschleunigen“

„Den Alltag entschleunigen“ je aktualna namołwa na nas wšitkich, zo njebychmy w času sylneho pospěšenja towaršnostneho a hospodarskeho žiwjenja zabyli, žiwi być. Werb „entschleunigen“ je w němčinje poměrnje nowe słowo a zwuraznja to napřećiwne wot „beschleunigen“. Wulki dźěl němskich werbow z prefiksom ent- su nowe słowa, neologizmy; měnjene je zwjetša, zo so něšto wotstroni abo zběhnje. Serbšćina twori wotpowědniki husto z pomocu prefiksa wot-, na přikład ně. entfärben = sb. wotbarbić, ně. entstauben = sb. wotpróšić, ně. entgiften = sb. wotjědojćić. Tute słowa maja w serbšćinje spisownorěčny charakter a klinča druhdy trochu kumštne. Tuž je lěpje wužiwać wopisowanja, hdyž chcemy tajki werb do serbšćiny přenjesć, na přikład w padźe němskeho “entschleunigen”. Werb zwuraznja, zo ma so wědomje spěšnosć wuwića a dźěławosće redukować, zo měło wšitko pomałšo wotběžeć abo pomałšo hić. Za naše žiwjenje móže to rěkać: spěšnosć ze wšědneho dnja wzać, na přikład přez koncentraciju na jednu wěc město zwjeršneho skakanja mjez wjacorymi nadawkami. Serbšćina znaje za to jadriwu radu: Bóle chwataš, bóle šmjataš.