Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 12.12.2012 Wukutlić

Bliža so hodowne swjate dny a z tym tež čas dobrych husacych pječenjow. Prjedy pak hač husyca wopječena na blidźe stejo wonja, ma so wona zarězać a woskubać, a z jeje brjucha maja so wšelake nutřkowne organy wotstronić. Za tute dźěło ma hornjoserbšćina wuraz, kiž je w druhich słowjanskich rěčach njeznaty: mjenujcy wukutlić. Ja jón znaju z Radworja, hdźež smój ze sotru z wulkimi wočemi přihladowałoj, kak je wowka kokošku wukutliła. Někotři znaći mi prajachu, zo njebychu takle w zwisku ze wšěmi zarězanymi zwěrjatami prajili, na přikład nic za ryby, te bychu woni skerje wubrali. Wužiwanje słowjesa „wubrać“ w tutym zmysle je nowši zjaw, kiž wotpowěduje němskemu „ausnehmen“. Tradicionelnje wšak bych wubrać/wuběrać rozumiła skerje jako „auswählen“. W staršej serbšćinje wustupuje jako wotpowědnik za „ausnehmen, ausweiden“ jenož wukutlić abo kutlić, a to bjez wobmjezowanja na wěste družiny zwěrjatow. Přikłady sym namakała za to, zo wukutla so ryby, wuhorje, kokoše abo kury, wowcy a dźiwina, haj w jednym padźe so samo psyk wukutli. A nimo toho so něhdy „šipki kutlachu“, hdyž měješe so šiplenkowa marmelada zwarić, za kotruž wězo zornjatka w šiplenkach wostać njesmědźachu. W přenjesenym zmysle pak so praji, zo někomu móšeń wukutliš abo zo čłowjeka wukutliš, z tym zo jeho wo zamóženje přinjeseš. Lubi čitarjo, přeju wam dobru hodownu pječenku, za kotruž wam nadźijomnje móšničku njewukutla.