Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 07.12.2016 Zerja a směrki

Lěto so na kónc chila a dny su dźeń a krótše, wopušćamy dom póćmje a nawróćamy so póćmje. To je mi składnosć, přemyslować wo času přechoda mjez swětłom a ćmu, dnjom a nocu a nawopak. Je mjenujcy zajimawe, zo je sej serbšćina wobchowała za to wšelake wurazy: rano su to zerja a wječor směrki. Wuraz zerja ma něšto z widźenjom činić, podobnje kaž wobzor - horicont abo nazor - němsce Anschauung. Wo zerjach prajimy, zo wone schadźeja - swětlina, w kotrejž je po ćmowej nocy zaso něšto widźeć, mjenujcy dale a bóle horje na njebjo stupa. Ćišinski pak je basnił: Zerja so šěrja. Njewěm hač je z tym měnjena šěra barba - podobnje kaž w němskim Morgengrauen - abo zo so zerja rozšěrjeja. Wječorne směrki na druhim boku maja etymologiski zwisk z mrokom, mróčelu abo zamróčenjom - potajkim z ćmu. A tuž njeje dźiwne, zo prajimy: směrki padaja - ćma lěha so na swět a poněčim zhubi so w njej tež poslednja pruha słónca na zapadźe. Ale njetrjebamy zrudni być, wšak na druhi dźeń nowe ranje swita a zaso zerja schadźeja.