Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 09.01.2013 čłowjekojo – ludźo

Słyšimy abo čitamy druhdy kritiku, zo je jenička prawa pluralowa forma słowa „čłowjek” „ludźo”, ženje pak „čłowjekojo”. To pak njewotpowěduje serbskej literarnej tradiciji. Štóž čita cyle dokładnje tekstowe pasaže, w kotrychž wustupuja čłowjekojo resp. ludźo, pytnje, zo je tam wěsty woznamowy rozdźěl a zwjetša njemóžu jednu formu z druhej w samsnym konteksće wuměnić. Wězo je tutón woznamowy rozdźěl pod wliwom němčiny nastał, ale njeje to žana přičina, jón tohodla zatamać.
Wo čłowjekach mjenujcy rěču, hdyž měnju z tym jednotliwych čłowjekow jako indiwiduum abo hdyž dźe wo kajkosće čłowjeka; w němčinje wužiwam w tajkich kontekstach formu „Menschen“. Hdyž pak měnju wěsty kolektiwum, wěstu masu, potom rěču wo ludźoch. Hižo Zejler, Ćišinski a druzy dobri znajerjo serbskeje rěče wužiwachu wobě formje. Zejler zwěsći na přikład: „Swět njeje ničo druhe hač my čłowjekojo w zhromadnosći…“ a z biblije zhonimy, zo je Jězus swoje žiwjenje za čłowjekow woprował. Porno tomu chwali Ćišinski hospozu, „přetož ničo mało njeje, za tak wjele ludźi jěsć nawarić.“ A Radlubin pisa: „Dźěći a chudych ludźi wjesela su snadne, ale hłuboke“. Tajke a hinaše přikłady namakamy w spisownej hornjoserbšćinje a wone su korektne. Tutu bohatosć serbskeje rěče měli sej tola wobchować!