Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Sonju Wölkowej, dnja 15.12.2021 Rěčny kućik - wosušk

Lubi připosłucharjo, dźensa chcu so raz zaběrać z hodownym pječwom, kotrež znajemy w najwšelakorišich wariantach – wosušk móže być rózynkowy, mandlowy, makowy abo tež marcipanowy. Tola nic jenož jeho přidawki su tu a tam wšelakore, ně tež jeho pomjenowanje njeje w Serbach wšudźe te samsne. Wosušk wšak je poprawom jenož znaty w katolskim dialekće a jeho susodnych narěčach. Mjeno pokazuje na něšto suche, štož poprawom w zwisku z wosuškom zadźiwa. Tola najskerje wotbłyšćuje so w tym fakt, zo bě wosušk prěnjotnje póstna jědź. Pola ewangelskich Serbow rěka naša chłóšćenka štricl, w srjedźnej Łužicy pak skerje štrycl – tute słowo je požčonka z němskeho Striezel abo Stritzel. We Wochožanskich kónčinach su dialektologojo w 60tych lětach zapisali pomjenowanje huska, štož dopomina na delnjoserbsku gusku – całtu. Wosušk pak je w delnjoserbskich narěčach zwjetša jako kryzbrot znaty, štož je wězo požčonka z němskeho Christbrot, w słowniku pak podawa so pomjenowanje gódowny klěb. Nimo toho pak jědźa tam wosušk tež jako kolack, podobnje kaž maja w Slepom kólac, tón bě něhdy snano woprawdźe kulojty kaž koło. Wšojedne, kak jón mjenujeće, hač wosušk, štricl abo kólac – wón słuša k hodam kaž hodowny štom a bože dźěćo – bjez njeho njebychu to prawe hody byli.

dr. Sonja Wölkowa