Rěčny kućik z dr. Anju Pohončowej dnja 19.06.2019 tójšto, tójhdy, tójhdźe

W słownikach namakamy druhdy słowa, kiž so jenož zrědka wužiwaja. Myslu při tym na přikład na słowčce tójhdy a tójhdźe. Po samsnej strukturje tworjene je tójšto, ale wone so aktiwnje wužiwa, přewažnje w spisownej rěči. Woznam słowčka tójšto móžemy wopisać jako 'chětro wjele'; tójhdy móžemy wopisać jako 'chětro dołho' a tójhdźe 'chětro zdaleny resp. daloko preč' abo tež jako 'na chětro wjele městnach'. Digitalny tekstowy korpus hornjoserbšćiny pokazuje nam nimale 7 000 přikładow za tójšto: "Awtor je swój tekst wo tójšto skrótšił. Sym hižo tójšto nawuknył. W rostlinarni rosće hižo tójšto rostlinkow." Porno tomu wustupuje tój(h)dy w korpusu jenož někak 150 razow: "Tule dušu ja hižo pytam tójhdy w serbskim ludźe." Słowčko tój(h)dźe je samo mjenje hač 20 razow dokładźene: "Žony su bojazne a do młyna je tójhdźe. Muž, kotryž je tójhdźe po swěće był, móže wjele powědać." Čehodla stej so tójhdy a tójhdźe z aktiwneho wužiwanja zhubili, njewěm. Na tym pak spóznajemy, zo je rěč žiwa naležnosć. Nowe słowa přińdu a druhe zaso woteńdu. Wubrane rěčne kućiki zašłych wusyłanjow smy za was do indeksa zjeli, zo byšće je stajnje zaso wužiwać móhli.