Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Lenku Šołćic, 04.01.2023 Rěčny kućik - Jězofina!

Lubi připosłucharjo, zawěsće sće hižo jónu někoho tak swarjeć słyšeli abo sće sami tute Jězofina wužiwali. Ale što je to do formy? To je kreatiwita w rěči, z kotrejž spyta so kleće złahodźić. Přepytowanja su pokazali, zo so runje w katolskich kónčinach wjele zeli, tak na přikład tež w Bayerskej: Kruzifix! W prjedawšim času njejsu so mjena swjatych – kaž tež njeswjatych kaž čerta – bjeze wšeho wuprajili, wosebje hdyž su so poćahowali na profane wěcy. To je so jako hanjenje wobhladowało a jako pokleće wukładować móhło. Tuž su ludźo formu mjena swjateho změnili, na př. z wuměnu pismikow abo złóžkow, z přidatnymi złóžkami abo tež skrótšenjemi. A Jězofina, Jězuskecy, saperlot, saperliška su tajke wocuzbnjenja. Saperlot je přez němčinu přewzata francoska eufemistiska forma saperlotte a ma w serbšćinje tež wokativ saperloće. Wuchadna forma je sacredieu, štož woznamjenja posłownje ‘Swjaty Bóh’. A je da wam wědome, zo je čepl čert, čeplski njerjad! Dźensa wotbłyšćuje so sekularizacija tež w poklećach. Młódša generacija praji skerje: Mist!