Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Janu Šołćinej - 27.07.2022 Rěčny kućik - “Tebi da so munkoli!”

“Tebi da so munkoli!” – na tute žortne wuprajenje lektora hornjoserbšćiny so dźensa hišće dopomnju. Jako tole njedawno swojemu synej prajach, so wón wopraša “munkolić – što da to rěka”? Njewěm, hač wy, lubi słucharjo, wony wobrot znajeće. Tebi da so munkoli, tebi drje so muči abo ekspresiwniše tebi drje so dźije – tute wobroty wužiwaja so w situacijach wšědneje rěče, potajkim w rozmołwnym stilu. Słowjeso munkolić w žanym słownika zapisane njeje, dokelž njeje spisowne. Jenički dokład w tekstowym korpusu je z časopisa “Serbska šula”, w kotrymž podawaja so šulerjam wobroty a formule za dialogiske rěčenje. Tebi drje so munkoli rěka potajkim telko kaž to tola chutnje njeměniš, zawěsće žortuješ abo fantazěruješ. We wobchadnej němčinje znajemy drje podobny werb “munkeln”, tón pak so w hinašim konteksće wužiwa. Snano znajeće formulaciju “es wird gemunkelt”, štož so skerje na kleski a blady poćahuje. Lubi słucharjo, a interpretaciju wobrota “Im Dunkeln ist gut munkeln” nětko Wašej fantaziji přewostaju.

dr. Jana Šołćina