Rěčny kućik z wusyłanja 28.06.2006 Strowy a čiły

Hdyž so němsce z někim rozžohnujemy, tak husto prajimy "Halt die Ohren steif!" – předewšěm, hdyž chcemu jeho pozbudźić, jemu zmužitosće dodać, chiba tež, zo bychmy jemu strowotu přeli. Zajimawy wobrot, jeho wobraz drje pochadźa ze swěta zwěrjatow a je tež zakład za znaty serbski wobrot wuši nastajeć, z woznamom "jara skedźbnje słuchać": Hdyž je na př. psyk abo kóčka, mojedla tež kóń, jara skedźbliwy, rozbudźeny, tak nastaja wuši, słuchajo na najmjeńši zwuk w swojej wokolinje, zo by hnydom reagować móhł. Nastajenej wuši potajkim symbolizujetej tu čiłosć, rozbudźenosć abo skedźbnosć. Kak pak bychmy podobne přeće serbsce wuprajili? Najbóle rozšěrjene je po mojim zdaću w podobnej funkciji přeće "Wostań strowy!", snano tež "Wostań strowy a čiły!". Wuprajamy naše přeće serbsce potajkim direktnišo. Móžemy so tež rozžohnować takle: "Derje domoj a strowi zaso!" Tež w tutym krutym wobroće je přeće strowoty zakótwjene.
Hdyž pak chcemy našemu rozmołwnikej skerje zmužitosć a chrobłosć přeć a zo so swojich nadawkow njenaboji, so to prawje njehodźi. Myslu sej, zo móžemy tu najlěpje prajić: "Njedaj so powalić!". To drje njeje kruty frazeologiski wobrot, ale hdyž husto dosć tak prajimy, to snano hišće budźe.