Mjeńšina serbšćiny 26.03.2025 z dr. Sonju Wölkowej: Rěčny kućik - přilopk

Wot lěta 2023, jako nastupi Marcel Braumann šefredaktorstwo Serbskich Nowin, móžemy w našim dźeniku zaso čitać rubriku “Přilopk”. Kaž pisaše tehdy nowy šefredaktor, zjewi so prěni tajki přilopk w serbskim nowinarstwje hižo w lěće 1849. Tehdy wozjewjachu so pod tym titlom wšelčizny, kiž so do tamnych rubrikow njehodźachu. Zajimawe pak je, zo registruja serbske słowniki přilopk hakle wjele pozdźišo, a to z cyle hinašim woznamom. Prěni króć ma jón 1920 Rězak jako wotpowědnik za němski wuraz “Schubfach”. Kral podawa tež woznam “mały kašćik w lódce”. W Serbskim rěčnym atlasu je wonemu małemu kašćikej w lódce wěnowana cyła karta pod hesłom “kleiner Truhenkasten”. Pokaza so, zo je přilopk abo w katolskim terenje šilopk ryzy hornjoserbske pomjenowanje a zo ma tež wariantu pšilotk abo šilotk. Awtorojo atlasa maja za to, zo je tole prěnjotna forma, tak zo je přilodk něšto při lódce a je so na přilopk skomolił. Fakt pak wostanje, zo njeje naš přilopk w přenjesenym woznamje jako dodawk abo komentar w nowinach hišće w słownikach zapisany. Přez monitoring serbskich publikacijow w Serbskim instituće je so tute słowo tež hižo do modula za nowu leksiku na stronje hornjoserbsce.de přiwzało. Tak su dobre wuhlady, zo namakamy je tež bórze w słowniku.

dr. Sonja Wölowa