Rěčny kućik 04.09.2024 z dr. Leńku Šołćic: Rěčny kučik - jucha a juška

Njedźelu připołdnju syda na łužisko-serbskich blidach zwjetša dobra pječeń z neplemi (abo běrnami) a jušku. Někotrym je najlubšo, hdyž neple w jušce płuwaja. Słowo juška je diminutiw, potajkim pomjeńšenka wot słowa jucha. Jucha pak nětko woprawdźe ničo přijomne njeje, ale smjerdźi. Zajimawe je, zo su Němcy tute słowo ze staroserbšćiny přewzali. Dopokazane je to jako jǖche w srjedźnej delnjoněmčinje, štož je so do dźensnišeje němčiny jako Jauche wuwiło. Tež druhe słowjanske rěče maja tute słowo z woznamom ‘Soße, Suppe, Brühe’. W rušćinje je ucha woblubowana rybjaca poliwka. Prěnjotny woznam běše w słowjanskich rěčach potajkim pozitiwny. Tež w serbšćinje je so jucha prjedy na to na talerju poćahowało. Negatiwny woznam za to w chlěwje abo tež za někajku smjerdźatu jušku je serbšćina pozdźišo z němčiny přewzała. A za słódnosć na talerju wužiwamy dźensa jenož hišće słowo juška.

dr. Leńku Šołćic