Rěčny kućik 07.02.2024 z dr. Anju Pohončowej: Rěčny kučik - wurjekowanje prepozicijow

Dźensa sym w Budyšinje. Wón pochadźa z Kašec. Jutře póńdu z maćerju nakupować. Wón słuša k załožerjam towarstwa. – Zawěsće sće hnydom pytnyli, zo dźe mi dźensa wo wurjekowanje prepozicijow, specielnje tajkich, kotrež wobsteja takrjec jeničce z jednotliweho pismika. Wuzběhnjene wurjekowanje tutych prepozicijow srjedź słowneje skupiny słyšimy husto, hdyž rěčnicy teksty předčitaja abo wědomje rěča. Ale prawemu wurjekowanju tole njewotpowěduje. Wobkedźbować ma so, zo so tajka jednopismikowa prepozicija při wurjekowanju ze sćěhowacym słowom zwjaza, jako by jeho dźěl była. Citowane sady bychu skerje takle klinčeli: Dźensa sym (w)_Budyšinje. Wón pochadźa (z|s)_Kašec. Jutře póńdu (z)­_maćerju nakupować. Wón słuša (k|g)_załožerjam towarstwa. – Móžno, zo prócuja so ludźo wo dobre wurjekowanje spisowneje serbšćiny, kotrež so – tak je jim to wědome – wotchila wot doma wužiwaneje wobchadneje rěče. Snano je tež šula to swoje přinošowała, wšak dyrbja dźěći nawuknyć wotpowědne prepozicije sobu pisać. Ale šulerjo dyrbja tež nawuknyć, zo wšelake słowa hinak wurjekujemy hač nam jich pisanje sugeruje. A tole potrjechi tež wurjekowanje resp. njewurjekowanje mjenowanych prepozicijow we wěstych kontekstach.

dr. A. Pohončowa