Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 10.08.2011 Čerstwy nan?

Njedawno čitach wo młodym hudźbniku, zo dyrbi sej jako čerstwy nan swój čas derje zarjadować. Za młodeho nana, kotryž to hišće dołho njeje, wšak zda so mi pomjenowanje „čerstwy nan“ tola trochu dźiwne. Adjektiw čerstwy so hewak w serbšćinje zwjetša w cyle hinašich kontekstach wužiwa, wopisujemy z nim na přikład kwalitu tworow: čerstwe całty, čerstwa abo sušena ryba, móžemy tak tež wo čistej drasće rjec – wobleku so čerstwu košlu – abo wo powětře abo wětřiku. Hdyž poćahujemy naš adjektiw čerstwy na ludźi, měnimy z tym najhusćišo, zo je něchtó strowy a čiły, móže so samo rjec, zo je něchtó strowy a čerstwy. Naš čerstwy nan wšak je po mojim zdaću nastał pod zaćišćom němskeho „ein frisch gebackener Vater“ w přenjesenym zmysle. Za tutón wobrot wšak mamy w serbšćinje hinaše wotpowědniki. Němčinje jara bliski je wuraz „nowopječeny“, na př. nowopječeny wučer. Tola tajke zestajenki z mjezyzwukom -o- skutkuja skerje knižne. Wjele lěpje wšak so mi lubja formulacije kaž runje wupječeny abo runje dopječeny, kotrež namakamy tež w słownikach. A hdyž rěčimy wo runje wupječenym młodym nanje, ma to podobny trochu žortny přizwuk kaž němske přenjesene „frischgebacken“. A hdyž chcemy hišće bóle na falowace nazhonjenja tajkeho nowačka pokazać, móžemy jemu tež rjec, zo je lědma wupječeny.